Επιστρέφοντας πίσω, στο παρελθόν, προσπαθούσε να πιαστεί από κάτι που θα του έδινε τώρα και την επιθυμία και τη δύναμη να κρατήσει. Αλλά μάταια προσπαθούσε: δεν είχε γιο που θα διαιώνιζε το αίμα του· δεν είχε γυναίκα να κλάψει γι’ αυτόν· δεν είχε ακόμη, μετά δεκαπέντε χρόνια επίμονης έρευνας, ούτε αυτή τη χημική συνταγή που θα φύλαγε τα ίχνη της ύπαρξής του! Του φαίνεται με μιας ότι πίσω του αφήνει μόνο ερημιά και κενό απ’ όπου δεν είναι σε θέση να ανακαλέσει ούτε μια εικόνα, ούτε ένα πρόσωπο, ούτε μια φωνή, κάποια μυρωδιά, τίποτε απ’ όλα εκείνα που θα τον έπειθαν τώρα ότι έζησε πραγματικά.
Σκέφτεται τότε ότι ίσως να μη χάθηκαν όλα γι’ αυτόν: αν κάθε επόμενη στιγμή τη ζούσε με πληρότητα σα να ήταν η μοναδική και τελευταία, ίσως στο τέλος να πιστέψει ότι έζησε ακόμη και όσο πρέπει!
Όμως δεν ήξερε ακόμη τι θα μπορέσει να κάνει για να φτάσει σ’ αυτήν την πεποίθηση: θ’ ανακαλύψει αυτή την ίσως ανύπαρκτη χημική ένωση που εξαιτίας της σπατάλησε όλη τη νιότη του; θα προλάβει να γνωρίσει όλες αυτές τις μακρινές πόλεις, τα βουνά και τις θάλασσες τις οποίες πάντα ονειρευόταν αναβάλλοντας το ταξίδι για κάποιον άλλο καιρό και για μια καλύτερη ευκαιρία; Θα μπορέσει στις όλο και συντομότερες νύχτες που του απόμεναν ν’ αγαπήσει όλες αυτές τις γυναίκες που, κλεισμένος στο εργαστήριό του, δεν πέτυχε ακόμη ούτε να επιθυμήσει; Θα μπορέσει να συγκινηθεί απ’ όλα αυτά τα θεάματα που τον άφηναν πάντα αδιάφορο; Θα μπορέσει σ’ όλα εκείνα που σ’ ολόκληρη τη ζωή του ούτε καν παρατήρησε να ανακαλύψει με μιας την ομορφιά που θ’ απολαύσει; Θα μπορέσει σ’ αυτό το σύντομο χρόνο να υποφέρει και να ευτυχήσει τόσο όσο είναι ανάγκη για να πειστεί ότι πράγματι έζησε την ανθρώπινη ζωή του!
Ενώ έψαχνε απάντηση σ’ όλα ετούτα τα ερωτήματα, όλη του η ζωή – απ’ το θάνατό του που τον έβλεπε σαν σε σκοτεινό καθρέφτη – με μιας αντανακλάται, με φοβερή σαφήνεια, σαν σε πρόσφατα εντυπωμένες εικόνες, με λαθεμένες γραμμές και παράφωνα χρώματα, χορεύει μπροστά στα μάτια του, αποκαλύπτοντάς του αναπάντεχα ότι το νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης διατηρείται πριν απ’ όλα, στον έρωτα και στην ομορφιά....
